Zakopiańskie skarby: śladami Stanisława Witkiewicza
Jest zimową stolicą Polski oraz idealnym punktem wypadowym w Tatry. Zakopane, stolica Podhala, to jedno z najchętniej odwiedzanych przez turystów miast w Polsce. Jakie atrakcje czekają tu na miłośników architektury? Jest ich sporo, przy czym na szczególne wyróżnienie zasługują tu budowle, których powstanie zawdzięczamy Stanisławowi Witkiewiczowi.
Stanisław Witkiewicz i jego rola w rozwoju zakopiańskiej architektury
Choć dziś trudno w to uwierzyć, Zakopane w połowie XIX wieku było spokojną wsią o niewielkich rozmiarach. Bliskość Tatr i rosnące zainteresowanie wędrówkami po tych górach sprawiły jednak, iż do Zakopanego zaczęli napływać liczni goście. Byli wśród nich przedstawiciele świata polskiej kultury i nauki, dla których stolica Podhala często stawała się drugim domem. Efekt? Zakopane zaczęło się przekształcać w ważny kurort, na terenie którego niczym grzyby po deszczu zaczęły wyrastać nowe wille i pensjonaty. Ważną rolę odgrywała tu początkowo drewniana architektura willowa, utrzymana w modnym wówczas stylu szwajcarskim.
Spore zmiany w lokalnej zabudowie związane były z pojawienie się w Zakopanem Stanisława Witkiewicza – krytyka i teoretyka sztuk, który zafascynował się tatrzańskim pejzażem i chciał dopasować do niego miejscową zabudowę. Odłożył on na bok styl przywieziony na Podhale ze Szwajcarii, postawił z kolei na te motywy, które uznał za najcenniejsze dla kultury i sztuki Podhala. W ten sposób narodził się nowy styl w architekturze, znany i ceniony do dziś. To styl zakopiański, dla którego najbardziej charakterystyczne są takie cechy, jak półszczytowe dachy kryte gontem, ściany wykonywane w konstrukcji zrębowej oraz wysokie, kamienne podmurówki. Domy utrzymane w tym stylu otrzymywały też piękne zdobienia, a wszelkie dekoracje nawiązywały do sztuki ludowej Podhala. Do dziś zachwyt wzbudzają takie motywy dekoracyjne, jak gwiazdy czy parzenice. Na jakie obiekty warto zwrócić uwagę w trakcie zwiedzania Zakopanego, by móc w pełni nacieszyć się tym stylem?
Najpiękniejsze przykłady stylu zakopiańskiego
Jednym z ciekawszych zabytków drewnianej architektury, jakimi może nas oczarować Zakopane, jest willa „Witkiewiczówka”, wzniesiona w początkach XX wieku dla brata Stanisława Witkiewicza – Jana. Ciekawymi dekoracjami przyciąga też willa „Pod Wykrotem”, wybudował Jan Ustupski w początkach XX wieku. To jedna z ciekawszych perełek architektury, jakie można zobaczyć na zboczach Gubałówki. Willa „Oksza” oraz willa „Pod Jedlami” są kolejnymi przykładami stylu zakopiańskiego, obok których nie można przejść obojętnie. Zachwyt wzbudza też słynna Kaplica Na Jaszczurówce, wzniesiona w początkach XX wieku według projektu Stanisława Witkiewicza. Obowiązkowymi punktami w programie każdej wycieczki po Zakopanem jest też Willa „Koliba”, służąca obecnie jako Muzeum Stylu Zakopiańskiego.
Zakopane zachwyca nie tylko malowniczą okolicą, ale i zabudową. Kto znajdzie w tym mieście tanie noclegi, ten będzie mógł wędrować po okolicznych miejscowościach, ciesząc się widokiem wielu innych perełek architektury utrzymanych w tym stylu. Drewniane wille i pensjonaty, nawiązujące do sztuki Podhala, wciąż robią ogromne wrażenie, a spacer w ich otoczeniu może się dla każdego z nas okazać wspaniałą przygodą.
